Những ngày vừa qua, thời tiết tại các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ đang xuống thấp và dự kiến sẽ tiếp tục có những ngày rét đậm trong những ngày giáp Tết Nguyên đán 2024. Mỗi năm vào mùa rét, Việt Nam ghi nhận nhiều trường hợp đốt củi, than hoa, than tổ ong, dùng bếp gas... trong phòng kín để sưởi ấm dẫn đến ngộ độc khí CO và rơi vào tình trạng nguy kịch, thậm chí tử vong.
Gần đây nhất, ngày 2/1/2024, khi người thân đến nhà vợ chồng ông H.V.Q. (SN 1967) và bà L.T.N. (SN 1971), cùng trú tại xã Hoằng Xuân (huyện Hoằng Hòa, tỉnh Thanh Hóa) gọi cửa nhưng không thấy ai trả lời. Thấy các cửa ngôi nhà vẫn đóng kín bên trong, nghi ngờ có sự việc bất thường, người dân xung quanh đã tìm cách mở cửa thì phát hiện ông Q. và bà N đã tử vong trên giường ngủ, bên cạnh giường có một chậu than củi đã tàn. Nguyên nhân được xác định do hai vợ chồng đốt than sưởi ấm trong phòng kín, gây ngạt khí dẫn đến tử vong.
Rất nhiều trường hợp nguy kịch hoặc tử vong hàng năm do ngộ độc khí CO vào mùa rét.
Ngày 31/12/2023, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận một bệnh nhân (nam, 31 tuổi, trú tại xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) chuyển đến trong tình trạng hôn mê, suy thận, tổn thương cơ, được chẩn đoán ngộ độc khí CO, tổn thương não.
Khai thác thông tin từ người nhà bệnh nhân được biết, vào đêm ngày 29/12 do thời tiết giá lạnh, bệnh nhân có đốt than hoa trong phòng kín để sưởi ấm rồi đi ngủ. Đến khoảng 4h sáng người nhà nghe thấy có tiếng động trong phòng nên vào kiểm tra thì phát hiện bệnh nhân đã bất tỉnh, nên vội đưa đến bệnh viện.
Trước đó, ngày 4/12/2023, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cũng tiếp nhận 3 bệnh nhân trong một gia đình nhập viện tình trạng lơ mơ, khó thở sau khi sử dụng than để sưởi ấm trong phòng kín. Qua qua cấp cứu và điều trị, các bệnh nhân được chẩn đoán là ngộ độc khí CO.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, khi đốt các nhiên liệu chứa các-bon như củi, than củi, than tổ ong, xăng dầu,… ở trong không gian mở thoáng thì nhiên liệu cháy hết và cơ bản tạo ra khí CO2 (Carbon dioxide) ít ảnh hưởng sức khỏe nhưng nếu đốt trong khu vực kín cửa, nhiên liệu cháy dở dang sinh ra khí CO (Carbon monoxide) lại là khí rất độc.
Khí CO không màu, không mùi vị nên rất khó nhận biết, nhất là khi đang ngủ, mọi người sẽ dần lịm đi mà không biết gì. Khi hít phải CO sẽ nhanh chóng ngấm vào máu và cướp mất oxy trong máu, làm nạn nhân đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, thấy yếu, buồn nôn, đau ngực và lẫn lộn.
Người dân tuyệt đối không đốt các loại nhiên liệu như than tổ ong, củi, than hoa, khí gas,… để sưởi trong không gian kín.
Hít phải lượng lớn khí CO có thể bất tỉnh và tử vong rất nhanh, đặc biệt ở phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người già mắc bệnh tim, phổi mãn tính. 40% số người bị ngạt khí CO để lại các di chứng như giảm trí nhớ, giảm tập trung, cơ mặt liệt, vận động bất thường, đi đứng khó khăn, tay chân cứng và run, liệt nửa người…
Giám đốc Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo người dân tuyệt đối không đốt các loại nhiên liệu như than tổ ong, củi, than hoa, khí gas,… để trong không gian kín. Nếu bắt buộc phải sử dụng thì không được sử dụng trong phòng kín, nên để mở cửa thoáng để có lưu thông khí đầy đủ. Tốt nhất là chọn phương pháp khác để sưởi ấm.
"Khi phát hiện người bị ngạt khí cần mở rộng cửa để làm thoáng khí, trường hợp bệnh nhân thở yếu, bất tỉnh, hoặc tim phổi không còn thì cần tiến hành hô hấp nhân tạo hoặc ép tim cấp cứu ngừng tuần hoàn sau đó đưa tới cơ sở y tế gần nhất", TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo.
Trước đó, ngày 22/12, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cũng đã có văn bản gửi về việc tăng cường công tác phòng chống rét cho người bệnh và người nhà người bệnh đồng thời cảnh báo tai nạn bỏng lửa, ngộ độc khí CO do sưởi ấm bằng than, củi trong không gian kín khi trời rét.
Theo Cục Quản lý môi trường y tế, để dự phòng nhiễm độc khí CO trong nhà, người dân tuyệt đối không sử dụng than củi, than tổ ong để đốt và sưởi ấm trong phòng kín. Nếu thời tiết quá lạnh buộc phải sử dụng than thì chỉ sử dụng trong thời gian ngắn, cần mở hé cửa để đảm bảo thông khí và chỉ sưởi ấm khi mọi người còn thức; không dùng sưởi qua đêm và đóng kín cửa phòng;
Nam Anh
